Ստեփան Զօրեան խորհրդահայ գրականութեան աւագ սերունդի կարկառուն անուններէն մէկը եղած է։
Բուն անունով՝ Ստեփան Առաքելեան, ծնած է Ղարաքիլիսէի մէջ (այժմ՝ Վանաձոր), 15 Սեպտեմբեր, 1889ին, նահապետական գիւղացի ընտանիքի մը մէջ։ Երկու տարի ուսանած է Զաքար վարժապետի գաղտնի դպրոցին մէջ (1896-1898) եւ ապա մտած է տեղւոյն նորաբաց ռուսական ուսումնարանը, զոր աւարտած է 1904ին։ Այդ շրջանին, ռուսական կառավարութիւնը փակել տուած էր հայկական դպրոցները։
Թիֆլիս մեկնելով, յոյս ունեցած է մտնել «Ներսէսեան» դպրոց, բայց չէ յաջողած՝ նիւթական անձուկ պայմաններու բերումով։ Իր կրթութիւնը ստացած է արտասովոր ինքնաշխատութեամբ։ Ստիպուած է աշխատիլ իբրեւ սրբագրիչ տպարանի մը մէջ, ապա՝ «Սուրհանդակ» թերթին մէջ իբրեւ թարգմանիչ, իսկ այնուհետեւ՝ «Մշակ» օրաթերթի սրբագրիչ ու ոճաբան (1912-1919)։ 1918ին հրատարակած է պատմուածքներու առաջին հաւաքածոն՝ «Տխուր մարդիկ», որ դրական կերպով ընդունուած է։
Փոխադրուելով նորանկախ Հայաստանի մայրաքաղաք Երեւան, 1919-1920ին Զօրեան աշխատած է «Հայաստանի կօօպերացիա» ամսագրի խմբագրութեան մէջ։ Խորհրդայնացումէն ետք, տարբեր պաշտօններ վարած է՝ պետական հրատարակչատան գլխաւոր խմբագիր (1922-1925), Հայ Աշխատաւոր Գրողներու Միութեան նախագահի տեղակալ (1927-1928), Խորհրդային Հայաստանի Կենտրոնական Գործադիր Կոմիտէի (Կենտգործկոմ) անդամ (1929-1935), «Հայկինո»յի՝ շարժապատկերի ընկերութեան գրական խորհրդատու (1929-1934) եւ Հայաստանի Գրողներու Միութեան քարտուղար (1950-1954)։
Իր պատմուածքներու ժողովածուները եւ երկհատոր վէպը՝ «Մի կեանքի պատմութիւն» (1939) արդէն տեղ ապահոված էին Զօրեանին խորհրդահայ գրականութեան մէջ։ Բ. Աշխարհամարտի ընթացքին, երբ հայրենասիրական գրականութիւն հրատարակելու արտօնութիւն տրուած է, «Պապ թագաւոր» (1944) պատմավէպի հրատարակութիւնը մեծ ժողովրդականութիւն ապահոված է գրագէտին Հայաստանէն մինչեւ Սփիւռք։ Աւելի ուշ, հրատարակած է «Հայոց բերդը» (1959) եւ «Վարազդատ» պատմավէպերը՝ որպէս տեսակ մը շարունակութիւն։ Այդ ժամանակ, Զօրեանի գործերը հրատարակած էին վեց հատորով (1940-1954) եւ տասը հատորով (1960-1964)։
Ստեփան Զօրեան տարբեր մշակութային եւ հրատարակչական մարմիններու անդամ եղած է, եւ տարբեր գրողներու ակադեմական հրատարակութիւններու խմբագրական կազմին մասնակցած է։ 1962ին համամիութենական Լենինեան մրցանակի յանձնաժողովի անդամ եղած է, իսկ 1965ին՝ Խորհրդային Հայաստանի գրականութեան, արուեստի եւ ճարտարապետութեան մրցանակներու յանձնաժողովի նախագահ։ Նոյն թուականին, ակադեմիկոս ընտրուած է Հայաստանի Գիտութիւններու Ակադեմիայի։ 1960ական թուականներուն, Խորհրդային Հայաստանի Գերագոյն Խորհուրդի պատգամաւոր եղած է։ Ստացած է զանազան շքանշաններ։
Զօրեանի գործերու հիմամբ, նկարահանուած են «Ջրհորի մօտ» (1968) եւ «Յեղկոմի նախագահը» (1977) ժապաւէնները։ Անոր գործերը թարգմանուած են զանազան լեզուներու։
Ստեփան Զօրեան իր մահկանացուն կնքած է Երեւանի մէջ, 14 Հոկտեմբեր, 1967ին, եւ թաղուած՝ Կոմիտասի անուան պանթէոնին մէջ։ 1972ին բացուած է Զօրեան տուն-թանգարանը Վանաձորի մէջ (քաղաքը Կիրովական կը կոչուէր խորհրդային ժամանակ), որ վնասուած է 1988ի երկրաշարժին, բայց վերականգնուած՝ 1990ին։ Գրագէտի գործերուն ակադեմական հրատարակութիւնը լոյս տեսած է 12 հատորով 1977-1990ին։