ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ (մահ՝ 7 Փետրուար, 2013)

Յովհաննէս Գրիգորեան հանդիսացած է ամենէն կարեւոր ներկայացուցիչներէն մէկը 1960ական թուականներու երկրորդ կէսին Հայաստանի մէջ հրապարակ իջած  «երիտասարդ բանաստեղծներ» անունով ծանօթ արդիաշունչ գրողներու խումբի մը, որուն մաս կազմած են նաեւ Հենրիկ Էդոյեան (ծն. 1940), Արտեմ Յարութիւնեան (ծն. 1943), Սլաւիկ Չիլոյեան (1940-1978), Արմէն Մարտիրոսեան (1943-2009) եւ Դաւիթ Յովհաննէս (1945-2016)։

Ծնած է Լենինական (այժմ՝ Գիւմրի), 7 Հոկտեմբեր 1945ին։ 1970ին շրջանաւարտ եղած է Երեւանի պետական համալսարանէն։ Գրած է տպագրած է դպրոցական տարիքէն։ Բանաստեղծութիւններու առաջին՝ «Երգեր առանց երաժշտութեան» հատորը լոյս տեսած է 1975ին ու արժանացած՝ մրցանակի։ Այնուհետեւ հրատարակած է ութ հատոր եւս՝ «Բոլորովին ուրիշ աշուն» (1979), «Անձրեւ մի տխուր առիթով» (1982), «Դանդաղ ժամեր» (1986), «Հրեշտակներ մանկութեան երկնքից» (1992), «Երկու ջրհեղեղի արանքում» (1996), «Կէս ժամանակ» (2002), «Գիշերահաւասար» (2006), «Երբեք չմեռնես – ահա թե ինչ կ՚ասեմ քեզ» (2010):

1988ի երկրաշարժէն ետք, որ աւերած է իր ծննդավայրը, Գրիգորեանի գրականութիւնը բնորոշող երգիծականի զգացողութեան աւելցած է ողբերգականի զգացողութիւնը։ Տիրացած է սովորականին մէջ բանաստեղծական յայտնաբերելու գաղտնիքին, ինչպէս եւ երգիծանքի ու հեգնանքի մէջ իրականութեան նոր պատկերացումներ դրսեւորելու։

2004ին լոյս տեսած է Յովհաննէս Գրիգորեանի արձակ հատորը՝ «Մաէստրօ», 2008-ին` փորձագրութիւններու եւ յօդուածներու «Բաց դռների օր Մհերի քարայրում» ժողովածուն, իսկ 2013ին՝ «Գերեզմանիա» վիպակը: Սպաներէնէ թարգմանած է, ի միջի այլոց, Գարլոս Ֆուենթէսի «Արտեմիօ Կրուսի մահը» (1979), Խուլիօ Գորթասարի «Վիճակախաղ» (1983) վէպերը, Խոսէ Օրթեկա ի Կասէթի «Մշակոյթի փիլիսոփայութիւն» (1999) փորձագրութիւններու ժողովածուն եւ Ֆերնանտօ տէ Ռոխասի «Սելեստինա» (2007) թատերախաղը։

1987ին արժանացած էր Հայաստանի Գրողներու Միութեան մրցանակին, իսկ 1998ին՝ Հայաստանի «Մովսէս Խորենացի» մետալին։ 2005ին պարգեւատրուած է Արցախի պետական մետալով, իսկ 2011ին՝ Հայաստանի Հանրապետութեան պետական մրցանակով՝ բանաստեղծութիւններու իր վերջին գիրքին համար։

Գրիգորեանի բանաստեղծութիւնները թարգմանուած են բազմաթիւ լեզուներու եւ առանձին գիրքերով թարգմանաբար լոյս տեսած են Ռուսաստանի (1985), Ֆրանսայի (2007) եւ Իրանի (2009) մէջ։

Մահացած է 7 Փետրուար, 2013ին, Երեւանի մէջ։