Ի՞նչ Պատահեցաւ Այս Շաբաթ Հայոց Պատմութեան Մէջ

ԳՈՀԱՐ ԳԱՍՊԱՐԵԱՆ (ծնունդ՝ 14 Դեկտեմբեր, 1924)

Գոհար Գասպարեան՝ «Հայաստանի սոխակը», հայ օփերային արուեստի մեծագոյն վարպետներէն մէկը եղած է, իր սոփրանոյի ձայնով գերելով հանդիսականները։

Բուն անունով՝ Գոհար Խաչատուրեան, ծնած է 14 Դեկտեմբեր, 1924ին, Գահիրէի մէջ։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է Գալուստեան ազգ. վարժարանին մէջ։ Ինը տարեկանէն երգած է Գահիրէի հայկական եկեղեցւոյ մէջ։ Ուսումը շարունակած է Գահիրէի երաժշտական ակադեմիային մէջ, եւ նաեւ աշակերտած է Եգիպտոս բնակող եւրոպացի խմբավարներու, ինչպէս եւ յոյն դաշնակահար Ժորժ Թեմելիին։

1940ին, տակաւին ուսանող, ելոյթներ ունեցած է Գահիրէի մէջ։ Երգած է Եգիպտոսի ձայնասփիւռէն իբրեւ մեներգչուհի։ Ձայնասփիւռի ղեկավարութիւնը բացառութիւն մը կատարած է կանոնադրութեան, ըստ որուն միայն մեներգիչները մահմետական կրնային ըլլալ։ 1948ին հրաւէր ստացած է Միլանի «Լա Սկալա» հռչակաւոր օփերայի թատրոնէն, սակայն ան ո՛չ միայն մերժած է այդ առաջարկը, այլեւ նոյն տարին ներգաղթած է Հայաստանի իր առաջին ամուսինին՝ բանասէր Հայկ Գասպարեանի հետ։

1949 թուականին, Հայաստանի օփերայի եւ պալէի ազգային ակադեմական թատրոնի մեներգչուհի եղած է, 1951ին շահելով Հայաստանի պետական մրցանակը (երկրորդ անգամ շահած է 1965ին)։ Արդէն 1953ին ստացած էր Հայաստանի, իսկ 1956ին՝ Խորհրդային Միութեան ժողովրդական արուեստագէտի տիտղոսները։

1956ին ամուսնալուծուած եւ նոյն թուականին ամուսնացած է իր երբմնի աշակերտ եւ օփերայի երգիչ Տիգրան Լեւոնեանի (1936-2004) հետ։

Գոհար Գասպարեանի հարուստ երգացանկ մը ընդունած է՝ հայ, ռուս եւ արեւմտեան եւրոպացի երգահաններու գործերով, հոգեւոր ու ժողովրդաան երգերով, գումարելով աւելի քան 500 ստեղծագործութիւններ։ Բազմաթիւ ելոյթներ ունեցած է Ֆրանսայի, Գերմանիոյ, Անգլիոյ, Սպանիոյ, Միացեալ Նահանգներու, Հունգարիոյ, Թուրքիոյ, Պրազիլի, Ուրուկուայի, Արժանթինի, Սուրիոյ, Լիբանանի, Իրանի եւ Խորհրդային Միութեան նախկին հանրապետութիւններուն մէջ։

1962-2007 թուականներուն դասաւանդած է Կոմիտասի անուան պետական երաժշանոցին մէջ (փրոֆեսորի տիտղոսը ստացած է 1973ին)։ Երեք անգամ ընտրուած է է Խորհրդային Միութեան Գերագոյն Խորհուրդի եւ Հայաստանի Գերագոյն Խորհուրդի երեսփոխան։ Երեւանի պատուոյ քաղաքացիութիւնը ստացած է 1984ին եւ Մեսրոպ Մաշտոց մետալը 1997ին։

Հռչակաւոր երգչուհին իր մահկանացուն կնքած է 16 Մայիս, 2007ին, Երեւանի մէջ, ուր քաղաք մը անոր անունով կոչուած է 2020ին։