Ի՞նչ Պատահեցաւ Այս Շաբաթ Հայոց Պատմութեան Մէջ

ՎԻԳԷՆ ԽԵՉՈՒՄԵԱՆ (ծնունդ՝ 15 Դեկտեմբեր, 1916)

Վիգէն Խեչումեան Խորհրդային Հայաստանի ամենէն ինքնատիպ ու քիչ ծանօթ արձակագիրներէն մէկը եղած է։

Ծնած է Երեւան, 15 Դեկտեմբեր, 1916ին։ 1938-1940ին աշխառած է Մատենադարանին մէջ։ 1940 թուականին աւարտած է Երեւանի պետական համալսարանի պատմութեան ճիւղը։ 1940-1943ին ծառայած է խորհրդային բանակին մէջ ու մասնակցած՝ երկրորդ համաշխարհային պատերազմին։ 1943-1956ին Մատենադարանի ձեռագրատան վարիչը եղած է։ Հետագային աշխատած է «Սովետական գրականութիւն» ամսագրին մէջ իբրեւ փոխ-խմբագիր։ Մահացած է Երեւանի մէջ, 17 Ապրիլ, 1975ին։

Երկար տարիներ մշտական շփման մէջ եղած ըլլալով մեր հին ձեռագիրներուն հետ, Խեչումեան իր ընթերցումներն ու գիտելիքները օգտագործած է գրականութեան մէջ, ու թէեւ գրած է արդի նիւթերով գործեր, իր ամենէն յաջող գիրքերը նուիրուած են մեր միջնադարեան ժամանակներուն. «Իմ գրելիքը օր ու գիշերների մի զրոյց է հայոց հին գրչագիր մատեանների հետ, այդ գրքերի մասին մի գիրք գրոց… Այդ գրքերը երէկացած տարիների սրտաբաց նամակներ են` ուղղուած գալիքի եկուորներին»:

Խեչումեանի առաջին պատմուածքը լոյս տեսած է 1939ին։ Իր ամենէն կարեւոր գործերը կը նկատուին «Զուարթնոց» պատմավէպը (1945), «Գիրք պանդխտութեան» պատմուածքներու հատորը (1959), «Գիրք լինելութեան» (1966) եւ «Գիրք մաքառման» (1968) վէպերը։ Յետմահու լոյս տեսած է «Գիրք գրոց» ակնարկներու ժողովածոն (1978)։