ԷԴՈՒԱՐԴ ԴԱՆԻԷԼԵԱՆ (մահ՝ 25 Յուլիս, 2017)
Վաստակաւոր պատմաբան Էդուարդ Դանիէլեան կարեւոր ներդրում ունեցած է հայոց հին եւ միջնադարեան պատմութեան ուսումնասիրութեան մէջ։
Ծնած է 18 Փետրուար, 1944-ին, Երեւանի մէջ։ 1961-1966-ին աւարտած է Երեւանի պետական համալսարանի աշխարհագրական ճիւղը, 1966-1972-ին.՝ Վալերի Բրիւսովի անուան օտար լեզուներու հիմնարկը (այժմ՝ համալսարան), 1968-1971-ին՝ Հայաստանի Գիտութիւններու Ակադեմիայի պատմութեան հիմնարկի դոկտորականի բաժինը։ 1972-ին պաշտպանած է թեկնածուական (առաջին դոկտորական) աւարտաճառը՝ «Անտիկ տիեզերագիտական հայեացքների արտացոլումն Անանիա Շիրակացու «Տիեզերագիտութիւն»-ում եւ «Աշխարհացոյց»-ում» նիւթով, իսկ 1988-ին՝ երկրորդ դոկտորականի աւարտաճառը՝ «Հայ-բիւզանդական քաղաքական յարաբերութիւնները Սասանեան Պարսկաստանի մայրամուտին եւ Արաբական խալիֆայութեան սկզբնական շրջանում» նիւթով։
Է. Դանիէլեան 45 տարի աշխատած է Գիտութիւններու Ակադեմիայի Պատմութեան հիմնարկին մէջ. 1972-1978-ին՝ կրտսեր, 1978-1989-ին` աւագ գիտաշխատող, 1989-2000-ին՝ գիտական խումբի ղեկավար, 2000-2010-ին՝ առաջատար գիտաշխատող։ 2010-2017-ին հիմնարկի «Հին դարերու պատմութեան» բաժնի վարիչն էր։ 2015-2017-ին «Հիմնարար հայագիտություն» անգլերէն ելեկտրոնային հանդէսի գլխաւոր խմբագիրը եղած է։ Միաժամանակ, 1980-2000-ին դասաւանդած է Վ. Բրիւսովի անուան օտար լեզուներու համալսարանին մէջ, իսկ 2000-2006-ին ղեկավարած է համալսարանի երկրագիտութեան ամպիոնը։
Հայոց հին եւ միջնադարեան պատմութեան հարցերը հետազօտած է, որոնք յատկապէս կապուած են Հայկական լեռնաշխարհի մէջ հայ ժողովուրդի տեղաբնիկութեան, հայկական պետականութեան, պատմական աշխարհագրութեան ու տիեզերագիտական պատկերացումներուն, քրիստոնեական ակունքներուն եւ Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ վաղ պատմութեան, հայ-իրանական եւ հայ-բիւզանդական յարաբերութիւններու հետ։ Հեղինակած է շուրջ 200 գիտական յօդուած եւ վեց մենագրութիւն. «7-րդ դարու հայկական տիեզերագիտական գործը տիեզերքի կառոյցին մասին» (ռուսերէն, 1978), «Հայաստանում քրիստոնէութիւնը պետական կրօն հռչակելու հոգեւոր ակունքները» (երկու հրատարակութիւն՝ 1996 եւ 1997), «Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ քահանայապետ հայոց» (1999), «Հայաստանի քաղաքական պատմութիւնը եւ Հայ Առաքելական Եկեղեցին (VI-VII դդ.)» (2000), «Գանձասարի պատմութիւն» (2005), «Գանձասարի վանքը» (2009)։
Մահացած է 25 Յուլիս, 2017-ին, Երեւանի մէջ։