ՍՈՒՐԲ ՆՇԽԱՐԻ ՄԸ ՎԵՐԱԳԻՒՏԻՆ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆԸ
Աստուածամօր որեւէ նշխար արձանագրուած չէր, մինչեւ որ անոր գօտին երեւան եկաւ Կոստանդնուպոլսոյ մէջ 5-րդ դարուն։ Գօտիին կը վերագրուի Բիւզանդիոնի կայսր Լեւոն Զ. Իմաստունի (886-912) կնոջ՝ Զոյի կայսրուհիի հրաշալի բուժումը։ Իբրեւ երախտագիտութեան փաստ, կայսրուհին ոսկեայ թելերով ասեղնագործած է գօտին, զոր նոյնինքն Մարիամ Աստուածածինը հիւսած էր ուղտի մազերով։
Մեզի հասած աւանդութիւնը կ՚ըսէ, թէ Թովմաս միակ առաքեալն էր, որ բացակայ էր Այլակերպումէն, ինչ որ խոր տխրութիւն պատճառած էր իրեն։ Անսպասեիօրէն, ան տեսաւ Աստուածածնի վերելքը դէպի երկինքը։ Ան իրեն տուած է իր գօտին ի պատասխան անոր խնդրանքներուն՝ օրհնութիւն ստանալու։
Գօտին, սակայն, հայերուս համար աւելի երկրային հանգամանք մը ունի։ Անոր մասին մոռցած էին շուրջ մէկ ու կէս հազարամեակ։
Հայ Եկեղեցւոյ համար, Աստուածածինը նաեւ կողմնակի պատմական նշանակութիւն ունի։ Ան մտած է մեր տօնացոյցին մէջ 1774-ին, Հայաստանի կողմէ քրիստոնէական պետական ընդունումէն 14 դար ետք, Սիմէոն Ա. Երեւանցի Կաթողիկոսի ձեռամբ։ Սիմէոն Ա. Կաթողիկոսը մեր եկեղեցւոյ յառաջադէմ առաջնորդներէն մէկը եղած է, որ Հայաստանի առաջին տպարանը հիմնած է, ինչպէս եւ թուղթէ գործարան մը՝ տպագրական գործին սատարելու համար։ Ան նաեւ կրթական բարեփոխումներ կատարած է Ս. Էջմիածնի մէջ, նախաձեռնած է շինարարական լայն աշխատանքներու եւ տօնացոյցը համակարգած է, ներառեալ այս Կիրակի նշուող Աստուածածնի գօտիի գիւտի տօնը։
Գօտիի վերագիւտը 18-րդ դարու մեր եկեղեցւոյ կողմէ եւ Աստուածածնի Այլակերպման հետ կապուած գեղեցիկ պատմութիւնը փոքրիկ վկայութիւն մըն է եկեղեցւոյ մշտանորոգ բնոյթին մասին եւ թէ ինչպէ՞ս ան կը շարունակէ սորվիլ իր իսկ մասին, նոյն ատեն շարունակելով մեր Փրկիչ Յիսուս Քրիստոսի առաքելութիւնը։