ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ «ՍԻԱՄԱՆԹՕ» ԼՍԱՐԱՆԻ ՈՒՍՈՒՑՉՈՒՀԻ ՏԻԿ. ՍՕՍԻ ՍՈՒՍԱՆԵԱՆԻ ՀԵՏ

«Սիամանթօ» լսարանի աշակերտութիւնը կը շարունակէ իր ուսուցիչներուն հետ հարցազրոյցներ վարելու փորձառութիւնը։

Այս անգամ հարցազրոյցը արեւելահայերէնի բաժնի դասատու՝ տիկ. Սօսի Սուսանեանի հետ է, որ Հունգարիա կը բնակի։ Հարցազրոյցը վարեց 3րդ տարուան ուսանողուհի՝ Սալբի Քէչէլեանը, թէ՛ հայերէն եւ թէ՛ անգլերէն։

Տիկին Սօսի, ո՞ր երկրներում աւելի շատ սիրել էք ապրել՝ Սիրիայում, Հայաստանում, թէ Հունգարիայում:

Ես ծնուել եմ Սիրիայում՝ Հալէպում․ դա իմ ծննդավայրն է, ուր իմ ընտանիքի եւ արեւմտեան հայրենիքի տխուր պատմական վախճանով, մենք եւ մեր հարազատներն ու հայրենակիցները յայտնուեցինք։ Իմ մանկութիւնը, իմ ընտանիքը, հարազատները, ընկերները եւ այն ամէնը որ ես ապրել եմ մինչեւ 35 տարիներ, դա իմ կեանքի մի մասն է, որ ինձ հետ ապրում է իմ յուշերում։ Իսկ երբ առիթն ունեցայ ուսում ստանալ իմ հայրենքում՝ Հայաստանի Հանարպետութիւնում, դա դարձաւ իմ հայկականութեան եւ հայութեան երկրորդ սկիզբը, եւ իմ ամենասիրելի երկիրը որ սիրել եմ՝ դա իմ Հայրենիքն է, որը անփոխարինելի է։ Աւարտելով Երեւանի պետական համալսարանի բանասիրական ճիւղը, ես վերադարձայ Հալէպ եւ սկսեցի իմ ստացած հայկական կրթութիւնը փոխանցել իմ աշակերտներին։ Իսկ ճակատագրի բերումով ես յայտնուեցի Հունգարիա՝ Բուդապեշտ, ընտանիք կազմեցի եւ հիմա հայկական կրթութիւնս փոխանցում եմ իմ զաւկին՝ Նարեկին եւ համայնքին։

Քանի՞ լեզու էք խօսում։

Լեզու իմանալը, կամ քանի՞ լեզուով խօսելը դա հայի համար շատ սովորական բան է։ Անգամ հասարակ հայ մարդ՝ ես կարծում եմ, նուազագոյնը 3 լեզուով է խօսում։ Իսկ ես խօսում եմ մայրենիիս կողքին՝ արաբերէն, անգլերէն եւ հունգարերէն։

Իտալիայում ամրանը ի՞նչ առարկայ էք սովորեցնում։

Իտալիայում՝ Վենետիկում արդէն 36 տարիներ գործում է՝ Հայ մշակոյթի եւ  հայերէն ամառնային դասընթաց։ Տարբեր երկրներից 18 տարեկանից վեր երիտասարդ, երիտասարդուհիներ գալիս են Վենետիկ եւ սովորում են արեւմտահայերէն, գրականութիւն, պատմութիւն եւ մշակոյթ։ Ես արդէն 11 տարի է, որ Հայոց լեզու եմ դասաւանդում եւ յուսամ դասընթացը ունենայ շատ երկար տարիների կեանք եւ ինչքան որ ես կարող եմ, ուզում եմ շարունակել սովորեցնել մեր մայրենին։ Դա ինձ համար կեանքի նպատակ է։

Հունգարիայի համալսարանում ի՞նչ թեմա էք սովորեցնում։

Հունգարիան, որպէս Եւրոպայի առաջին հին հայ գաղութներից մէկը, ունի 1000ամեայ պատմութիւն։ Այո՛, հազարամեայ։ Շատ հարուստ պատմութիւն ունի, բայց դժբախտաբար անցեալ է մնացել, արդէն պատմութիւն դարձել։ Վերջերս՝ 2015-ին, Բազմանի Բետեր կաթոլիկ համալսարանի պատմութեան արտասահմանեան բաժինը (Pázmány Péter Catholic University, https://ppke.hu/en) համաձայնագիր կնքեց Երեւանի Խաչատուր Աբովեանի անուան մանկավարժական համալսարանի հետ եւ ուսանողական եւ դասախօսական փոխանակման ծրագիր սկսուեց գործել երկու համալսարանների միջեւ։ Եւ անմիջապէս նաեւ համաձայնագիր կնքուեց Արցախի Պետական համալսարանի հետ։ Եւ այսօր ամբիոնը 5 տարեկան է։ Ես հունգարացի ուսանողներին, որոնք պատմութեան բաժնի մաս են կազմում եւ իրենց գիտական մասնագիտութեան նպատակներով ուզում են Երեւան գնալ, օգնում եմ եւ սովորեցնում եմ հայերէն լեզու։ Եւ ուզում եմ հաւատացնել ձեզ որ մեծ հաճոյքով եւ բարձր պատասխանատուութեամբ են սովորում։

Ինչպէ՞ս էք գնահատում «Սիամանթօ» առցանց լսարանը։

Առցանց դասաւանդման սկիզբը, ամբողջ աշխարհում դժբախտաբար պարտադրուած պայմաններում դրուեց։ Սկիզբը շատ անբնական էր, համարեա մերժողական մակարդակի, բայց հետագային ընդունուած դասաւանդման միջոց դարձաւ, որը աւելի ճկուն է, աւելի յարմարաւէտ միջոց՝ ուսուցումը շարունակելու։ Պատկերացրէք եթէ այսօր մենք առցանց այս առիթը չունենայինք (յատկապէս Սիամանթօ Լսարանը, ուր մէկտեղւում են Ամերիկայի Արեւելեան թեմի Ուսումնական Խորհուրդի հովանաւորած ծուխերի պատանիները, որոնք տարբեր նահանգների մէջ են ապրում), զրկուած կը լինէինք յարաբերուելու պատեհութիւնից։ Այսօր մենք բոլորս թէեւ հեռավար, բայց դարձեալ աչք աչքի նայելով եւ մէկս միւսի հետ ընկերանալով շարունակում ենք մեր մայրենին ու մշակոյթը սովորել։