Աւերակ Քղին – Keghi in Ruins, Յովսէփ Թոքաթ – Osep Tokat (hardcover)

Այս եռալեզու գիրքը (հայերէն, թրքերէն եւ անգլերէն), ճոխ պատկերազարդումով, ընթերցողին կը ներկայացնէ Քղի գիւղի եւ իր շրջակայքի անցեալի ու ներկայի հարուստ փաստագրումով պատկերը։

Հեղինակը, որ իր մանկութեան առաջին տարիները անցուցած է Քղիի մէջ, ի միջի այլոց կը գրէ իր յառաջաբանին մէջ.

«Այսպիսով ջանացի ստեղծել առիթը, ու գացի Քղի, այցելեցի շրջակայ գիւղերը եւ գիւղս՝ Ճերմակ։

Մեր տունը քանդուած էր. հայոց գերեզմանատունը գրեթէ աննշմարելի էր, իսկ եկեղեցին՝ կանգուն բայց ամայի եւ մելամաղձոտ էր։ Մեծ հօրս՝ Մարտիրոս Սարգիսեանի կառուցած աղբիւրին ջուրը չափազանց նուազած էր, մինչ գորտեր այդ վտիտ հոսքէն կեանք կը մուրային։ Իսկ աղբիւրի ճակտին զետեղուած հայատառ արձանագրութիւնը, թէեւ աւերուած, դարաւոր պատմութիւնը վրան աճած մամուռներէն կարդալ կարելի էր։

Հոն, Քղիի մէջ անցուցած էի մանկութեանս առաջին եօթը տարիները, եւ ուզեցի անոր իրավիճակը պարզել ներկայ եւ ապագայ սերունդներու համար։

Հետեւաբար ստանձնեցի Քղիի համառօտ պատմութիւնը, աշխարհագրութիւնը, բնակչութեան վիճակագրութիւնը, գաւառի բոլոր հայաբնակ գիւղերը (1915-էն առաջ), հայկական մշակոյթը, քղեցիին զբաղումները, հաւատալիքներն ու սովորութիւնները, հարսանիքը, կերակուրները, եւ Քղիի հայկական բարբառը երկասիրելու աշխատանքը»։

This tri-lingual book in Armenian, Turkish, and English, profusely illustrated, offers the reader a richly documented panorama of the past and present of the village of Keghi and its surroundings, an area from where many genocide survivors made it to America.

The author, who lived in Keghi during his early childhood, writes in his foreword:

“I did go back to Keghi, where I visited Jermag and scores of nearby villages. Our house was no longer there; little was left of the Armenian cemetery; and the church, although still standing, was desolate and melancholy. The once-profuse water of the fountain, which was built by my grandfather, Mardiros Sarkissian, was reduced to a trickle while frogs begged the meager flow for life. As for the wedge-shaped, faded Armenian inscription across the façade of the fountain, the age-old history it communicated could be read through the moss which enveloped it. It was here, in Keghi, that I had spent the first seven years of my life, and I resolved to write a chronicle of my birthplace for the benefit of future generations. I therefore began to research and eventually wrote a brief history of Keghi as well as chapters about its geography and pre-1915 demographics, numerous Armenian villages, Armenian culture, occupations, beliefs and customs, weddings, cuisine, and Armenian dialect.”