ԳՐԻԳՈՐ ԽԱՆՋԵԱՆ (մահ՝ 19 Ապրիլ, 2000)
Եթէ ձեր տան մէջ ունիք Վարդանանցի եւ Մեսրոպ Մաշտոցի գորգանկարները, որոնք որմազդի ձեւով տպուած են, կամ Պարոյր Սեւակի «Անլռելի զանգակատուն»ի նկարազարդ հրատարակութիւնը, յիշեցէք, որ այդ նկարները կը պատկանին հայրենի նկարիչ Գրիգոր Խանջեանի վրձինին։
Գրիգոր Խանջեան ծնած է Երեւան, 29 Նոյեմբեր, 1926ին։ Փանոս Թէրլէմէզեանի անուան նկարչական ուսումնարանը աւարտելով, ընդունուած է Երեւանի գեղարուեստի ինստիտուտը (1945-1951)։ 1951ին մտնելով ստեղծագործական ասպարէզ, երկու տարի ետք անդամագրուած է Նկարիչներու Միութեան։ Յաջորդ տասնամեակին, ստացած է Հայաստանի վաստակաւոր նկարիչի (1961), արուեստի վաստակաւոր գործիչի (1963) եւ ժողովրդական գործիչի (1967) կոչումները։ Ընտրուած է Խորհրդային Միութեան գեղարուեստական ակադեմիայի թղթակից անդամ (1963) եւ իսկական անդամ (1973)։ 1969ին Խորհրդային Միութեան պետական մրցանակին արժանացած է՝ Պարոյր Սեւակի «Անլռելի զանգակատուն» երկի նկարազարդումին համար։
1975ին, Խանջեան ընտրուած է Խորհրդային Հայաստանի Գերագոյն Խորհուրդի պատգամաւոր եւ նախագահութեան անդամ։ 1982ին, ընտրուած է Հայաստանի Գիտութիւններու Ակադեմիայի թղթակից անդամ, իսկ 1990ին՝ իսկական անդամ։ 1983ին Խորհրդային Միութեան ժողովրդական նկարիչի տիտղոսը ստացած է, իսկ 1991ին՝ Ռուսաստանի գեղարուեստի ակադեմիայի պատուաւոր անդամի կոչումը։ Երկար տարիներ եղած է Ս. Էջմիածնի Գերագոյն Հոգեւոր Խորհուրդի անդամ։ Մահացած է 19 Ապրիլ, 2000ին, Երեւանի մէջ։
Գրիգոր Խանջեան բնանկարի ու դիմանկարի մէջ մասնագիտացած է։ Նկարազարդած է զանազան հատորներ, ինչպէս Յովհաննէս Թումանեանի «Լոռեցի Սագոն», Խաչատուր Աբովեանի «Վէրք Հայաստանի»ն, Գէորգ Էմինի «Սասունցիների պարը» եւ Պարոյր Սեւակի «Անլռելի զանգակատուն»ը։ Մուտք գործած է արուեստի այնպիսի բնագրաւառներու մէջ, ինչպէս գորգանկարչութիւնը, փայտարուեստը եւ որմնանկարչութիւնը։ Ամենայն Հայոց Վազգէն Ա.ի պատուէրով ստեղծած է յատուկ նիւթով գորգանկարներ, ինչպէս «Իջման տեսիլք» (1977), «Հայոց այբուբէն» (1981), «Վարդանանք» (1983) եւ «Վերածնուած Հայաստան» (1994)։ Փայտարուեստի նմոյշներ են Տիթրոյիթի «Ալեք Մանուկեան» թանգարանի գեղազարդ դռները եւ Փիթցպըրկի համալսարանի հայկական ընթերցասրահի կահաւորումը։ Խանջեան որմնանկարչական գործեր կատարած է Ս. Էջմիածնի Մայր Տաճարի, Ս. Վարդան Մայր Եկեղեցիի (Նիւ Եորք), Պոլսոյ հայոց պատրիարքարանի եւ այլ եկեղեցիներու համար։