Բարսեղ Թուղլաճեան հայ եւ թրքական լեզուաբանութեան ու բանասիրութեան մէջ լայնատարած գործունէութիւն տարած է, իբրեւ բառարաններու եւ հանրագիտարաններու հեղինակ, յատկապէս՝ ի յայտ բերելով արեւմտահայութեան մշակութային ու հանրային կարեւոր դերը Օսմանեան կայսրութեան մէջ։
Ծնած է Պոլիս, Ապրիլ 1, 1933ին։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է Յովհաննէս Հինդլեանի հիմնած Նոր դպրոցին մէջ եւ ապա ուսումը շարունակած՝ Կիպրոսի Մելգոնեան կրթական հաստատութեան մէջ։ 1951ին շրջանաւարտ ըլլալէ ետք, բարձրագոյն ուսումը ստացած է Միացեալ Նահանգներու մէջ, 1955ին աւարտելով Միշիկընի համալսարանը։ Նոյն տարին գործի անցած է Անգարայի զինուորական ակադեմիային մէջ իբրեւ անգլերէնի եւ ֆրանսերէնի ուսուցիչ։
Թուղլաճեան, որ թրքական իրականութեան մէջ ծանօթ էր Բարս Թուղլաճը անունով, 1960ական թուականներէն սկսած է հրատարակել բազմալեզուեան բառարաններ՝ գիտութեան տարբեր ճիւղերու համար, որոնք մեծ ընդունելութեան արժանացած են ու երբեմն քանի մը հրատարակութեան արժանացած։ 1971-1973ին լոյս ընծայած է “Okyanus” 10 հատորնոց հանրագիտարանային բառարանը, որ թրքերէն լեզուի սահմանումներու ամենէն ծաւալուն բառարանն էր (1982ին հասած է վեցերորդ հրատարակութեան)։
Թրքական նիւթերով գրուած այլ աշխատութիւններու կողքին, Թուղլաճեան իր ամենէն մնայուն աշխատանքները իրագործած է հայկական բանասիրութեան մէջ։ Ընդհանրապէս գրած է թրքերէն, երբեմն՝ հայերէն ու անգլերէն։ Կարեւոր գործերէն մէկն է «ՕսմանեանճարտարապետութեանարեւմտականացմանժամանակաշրջաննուՊալեանընտանիքը» (1982) ծաւալունթրքերէն աշխատութիւնը (անգլերէն տարբերակ՝ 1990), ուր ընդգծած է Պալեան գերդաստանի բերած նպաստը Օսմանեանկայսրութեանճարտարապետականարուեստիզարգացմանպատմութեանմէջ, անոր շուրջ գոյութիւն ունեցող ուրացման պատը քանդելով։Հայկական նիւթերով գրած է նաեւ ուրիշ գործեր՝ «Այվազովսկի Թուրքիոյ մէջ» (1983) (թրքերէն), «Պոլսոյ Իշխանաց կղզիները պատմութեան ընթացքին» (1989) եւ «Իսթանպուլի հայոց եկեղեցիները» (1991) (հայերէն, թրքերէն եւ անգլերէն)։
2000ական թուականներուն, Թուղլաճեան հրատարակած է քառահատոր աշխատութիւն մը թրքերէնով՝ «Արեւմտահայերը պատմութեան ընթացքին» խորագրով, որուն իւրաքանչիւր հատորը՝ 900 էջերու սահմաններուն մէջ, մանրամասնած է հայութեան դերը 289 թուականէն մինչեւ 1966, յատկապէս ընդգծելով անոր դերակատարութիւնը 1915էն առաջ եւ անոր բացակայութիւնը՝ 1915էն ետք։ Վերջին հատորը (1923-1966) լոյս տեսած է 2009ին, սակայն վերահաս հիւանդութիւնը թոյլ չէ տուած, որ հեղինակը իրականացնէ իր վերջին հատորը, որ պիտի ընդգրկէր 1966-2010 թուականները։
Թուղլաճեան ֆրանսերէնէ հայերէն թարգմանութիւններ կատարած է (Փրոսփէր Մերիմէ եւ Կի տը Մօփասան) եւ հրատարակած է վիպակներ ու պատմուածքներ պոլսահայ մամուլին մէջ։
Բարսեղ Թուղլաճեան մահացած է Դեկտեմբեր 13, 2016ին, Պոլսոյ մէջ։
Այս սիւնակին նախորդ գրութիւնները կրնաք գտնել Առաջնորդարանիս կայքէջին մէջ ( www.armenianprelacy.org )
